รู้จัก ESOP วิธีที่ช่วยธุรกิจ SME และ Startup ดึงดูดและรักษาพนักงาน คนเก่งไว้

ทำอย่างไรถึงจะดึงดูดคนเก่งให้มาทำงานด้วย และจะรักษาพนักงานคนเก่งนั้นไว้ได้อย่างไร
ทั้งสองคำถามนี้น่าจะเป็นเรื่องใหญ่ สำหรับกิจการขนาดเล็ก เช่น SME หรือ Startup ซึ่งอยู่ในช่วงเริ่มต้นธุรกิจ

เพราะหากจะจูงใจพนักงานด้วยเงินเดือนสูง ๆ สวัสดิการดี ๆ เหมือนกิจการขนาดใหญ่
ก็อาจทำได้ไม่ง่าย เพราะทุกบาททุกสตางค์มีความหมายต่อการเติบโต หรือแม้กระทั่งการอยู่รอดของธุรกิจ

เช่นนั้นแล้ว SME ควรทำอย่างไรที่จะจูงใจพนักงานที่มีศักยภาพ ให้เข้ามาร่วมงานกับกิจการ และรักษาบุคลากรที่มีคุณภาพมีศักยภาพให้อยู่กับบริษัทไปนาน ๆ

สำหรับองค์กรขนาดใหญ่ที่มีศักยภาพทางการเงินที่แข็งแกร่ง การเพิ่มสิ่งตอบแทนหรือสวัสดิการเพื่อรักษาพนักงานคุณภาพเอาไว้อาจทำได้ไม่ยาก โดยหนึ่งในสวัสดิการที่ “บริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์” นิยมนำมาใช้ เพื่อช่วยสร้างแรงจูงใจให้พนักงานมุ่งมั่นทุ่มเททำงาน คือ ESOP

ESOP หรือ Employee Stock Option Program คือ สวัสดิการในรูปแบบหนึ่ง
ที่กิจการออกและเสนอขายหุ้นของกิจการให้แก่พนักงาน เพื่อให้มีส่วนร่วมและมีสิทธิในฐานะเจ้าของกิจการคนหนึ่งด้วย
และเมื่อกิจการมีผลกำไรที่ดี มีการเติบโตมากขึ้น ก็จะได้รับเงินปันผล

นอกจากนี้ หุ้นที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ อาจมีราคาปรับสูงขึ้น
พนักงานในฐานะผู้ถือหุ้นของกิจการ ก็จะได้รับผลตอบแทนเพิ่มขึ้นตามไปด้วย
ปัจจัยเหล่านี้จะเป็นแรงกระตุ้นให้พนักงาน ทำงานด้วยความมุ่งมั่นทุ่มเท และมีความผูกพันกับกิจการ

แต่เดิมธุรกิจ SME หรือ Startup ยังไม่สามารถเลือกใช้ ESOP ได้
จนเมื่อต้นปี 2563 สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ได้ออกหลักเกณฑ์ PP-SME ซึ่งเปิดโอกาสให้บริษัทจำกัด สามารถขาย ESOP ให้กับกรรมการและพนักงาน
เพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการจูงใจบุคลากรที่มีศักยภาพ ให้อยู่ร่วมงานกับกิจการได้

SME ที่เป็นบริษัทจำกัด ซึ่งเข้าร่วมโครงการส่งเสริมการระดมทุนผ่านตลาดทุน ระหว่าง ก.ล.ต. และ สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (สสว.)
สามารถเสนอขาย ESOP ให้กรรมการและพนักงานของกิจการและบริษัทย่อย
รวมถึงนิติบุคคลที่ตั้งขึ้นเพื่อถือหุ้นแทนกิจการสำหรับการจัดสรรหุ้นให้แก่กรรมการและพนักงาน (SPV)

โดยไม่จำกัดวงเงิน ไม่จำกัดจำนวนผู้ลงทุน และไม่ต้องยื่นเอกสารคำขออนุญาตต่อ ก.ล.ต.
เพียงแต่ต้องแจ้งข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับกิจการให้พนักงาน และรายงานผลการขายให้ ก.ล.ต. ทราบเท่านั้น

ESOP จึงเป็นเครื่องมือที่เหมาะสมอย่างยิ่งกับ SME ที่ต้องการ Option ช่วยเพิ่มความน่าสนใจและจูงใจคนที่มีศักยภาพในการเข้ามาร่วมงาน

นอกจากนี้ ในบางครั้งการได้รับเงินเดือนสูง ๆ อาจจะไม่สามารถจูงใจพนักงานที่มีศักยภาพได้มากเท่ากับการทำให้เห็นโอกาสประสบความสำเร็จ มีเป้าหมายร่วมกันที่จะเรียนรู้ พัฒนา และเติบโตไปพร้อมกันในฐานะ “ผู้ถือหุ้น”

เพราะ SME เป็นหนี่งในกลไกสำคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจไทย โดยปัจจุบันมีผู้ประกอบการที่เป็น SME อยู่กว่า 3.1 ล้านราย มีการจ้างงานทั่วประเทศมากกว่า 12 ล้านคน และยังเป็นแหล่งพัฒนานวัตกรรมใหม่ ๆ

ทั้งนี้ มูลค่าผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (GDP SME) ในไตรมาส 4 ของปี 2563 สูงถึง 1.42 ล้านล้านบาท หรือคิดเป็น 34.3% ของ GDP ประเทศไทย

ที่มา - ก.ล.ต.