บัญชีจุฬาฯ ร่วมกับ World Economic Forum เผยรายงาน “อาชีพในอนาคต” และ 10 ทักษะ ซึ่งเป็นที่ต้องการของตลาด

ศาสตราจารย์ ดร.วิเลิศ ภูริวัชร คณบดี คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (CBS) กล่าวว่า CBS เป็นตัวแทนหนึ่งเดียวในประเทศไทย ที่ได้ร่วมกับ World Economic Forum (WEF) ในการจัดทำและเผยแพร่รายงานอาชีพในอนาคต (Future of Jobs Report)

โดยรวบรวมมุมมองจาก 803 บริษัท ซึ่งรวมการจ้างงานมากกว่า 11.3 ล้านคน ใน 27 กลุ่มอุตสาหกรรม และ 45 ประเทศจากทุกภูมิภาคทั่วโลก

คาดว่า งานประมาณ 23% จะเปลี่ยนแปลงภายในปี 2570
โดยมีการสร้างงานใหม่ 69 ล้านตําแหน่ง และการยุบงาน 83 ล้านตําแหน่ง

ก็คือมีงานลดลงสุทธิ 14 ล้านตำแหน่ง หรือ ลดลง 2% ของการจ้างงานในปัจจุบัน ที่ทั้งหมดมีอยู่ประมาณ 673 ตำแหน่ง

โดยการศึกษาครั้งนี้ เป็นการศึกษาในระดับมหภาค พบว่าตัวขับเคลื่อนหลักของการเติบโตของงานภายใน 5 ปีนี้ (2566-2570) คือ การเปลี่ยนแปลงด้านความยั่งยืน (Green transition) มาตรฐาน ESG ห่วงโซ่อุปทานท้องถิ่น (Localization of supply chains)

อย่างไรก็ดี ธุรกิจต่าง ๆ อาจต้องเผชิญความท้าทายหลายประการ เช่น ภาวะเงินเฟ้อ การชะลอตัวของเศรษฐกิจทั่วโลก และการเข้าถึงเทคโนโลยี

ซึ่งการพัฒนา 10 ทักษะที่สำคัญสำหรับประเทศไทย ในช่วงปี 2566–2570 ประกอบด้วย

1) AI และ Big Data
2) การคิดเชิงวิเคราะห์ (Analytical Thinking)
3) การคิดเชิงสร้างสรรค์ (Creative Thinking)
4) ความเป็นผู้นำและอิทธิพลทางสังคม (Leadership & Social Influence
5) การจัดการความสามารถ (Talent Management)
6) ความยืดหยุ่นและความคล่องตัว (Resilience, Flexibility and Agility)
7) ความต้องการเรียนรู้และการเรียนรู้ตลอดชีวิต (Curiosity and Lifelong Learning)

8) ความรู้ทางเทคโนโลยี (Technological Literacy)
9) การดูแลสิ่งแวดล้อม (Environmental Stewardship)
10) แนวทางการให้บริการและการบริการลูกค้า (Service Orientation and Customer Service)

ศาสตราจารย์ ดร.วิเลิศ กล่าวต่อไปว่า อาชีพที่มีความต้องการสูงในอนาคต เป็นอาชีพที่มีเทคโนโลยีและดิจิทัลเข้ามาเกี่ยวข้อง ซึ่งคาดว่าจะเติบโตโดยเฉลี่ยประมาณ 30% ภายในปี 2570

โดยเฉพาะ
-นักวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analysts)
-ผู้เชี่ยวชาญด้านข้อมูลมหัต (Big Data Specialists)
-ผู้เชี่ยวชาญด้านปัญญาประดิษฐ์ (AI Machine Learning Specialists)
-ผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ (Cybersecurity Professionals)

นอกจากนี้ คาดว่างานทางด้านพาณิชย์ดิจิทัล (Digital Commerce) จะเพิ่มขึ้นประมาณ 2 ล้านตำแหน่ง เช่น

-ผู้เชี่ยวชาญด้านอีคอมเมิร์ซ (E-Commerce Specialists)
-ผู้เชี่ยวชาญด้านการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล (Digital Transformation Specialists)
-ผู้เชี่ยวชาญด้านการตลาดดิจิทัลและกลยุทธ์ (Digital Marketing and Strategy Specialists)

อย่างไรก็ดี เทคโนโลยีและดิจิทัล อาจลดงานในบางบทบาทลง เช่น
-ธุรการหรือเลขานุการ (Clerical or Secretarial Jobs)
-พนักงานธนาคาร (Bank Tellers) แคชเชียร์ (Cashiers)
-พนักงานป้อนข้อมูล (Data Entry Clerks)

นอกจากนี้ คาดว่าในช่วงปี 2566–2570 อาชีพที่เติบโต และอาชีพที่ถูกทดแทนเร็วที่สุด 5 อันดับ ประกอบด้วย

อาชีพที่เติบโต
1) ผู้เชี่ยวชาญด้าน AI
2) ผู้เชี่ยวชาญด้านความยั่งยืน
3) นักวิเคราะห์ธุรกิจอัจฉริยะ (Business Intelligence Analysts)
4) นักวิเคราะห์ความปลอดภัยของข้อมูล
5) วิศวกรฟินเทค

อาชีพที่ถูกทดแทน
1) พนักงานธนาคารและตำแหน่งที่เกี่ยวข้อง
2) พนักงานให้บริการไปรษณีย์
3) พนักงานเก็บเงินและพนักงานขายตั๋ว
4) พนักงานบันทึกข้อมูล
5) เลขานุการฝ่ายบริหาร

พร้อมกับแนะองค์กรต่าง ๆ ให้ปรับเปลี่ยนองค์กร อย่างเร่งด่วน เพื่อให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของตลาดแรงงานโลก และประเทศไทย

องค์กรต่าง ๆ ควรกำหนดกลยุทธ์ที่มุ่งเน้นการสร้างทักษะใหม่ โดยให้ความสำคัญและลงทุนกับการฝึกอบรมพนักงานให้สามารถใช้ประโยชน์จากปัญญาประดิษฐ์ (AI) และ Big Data
รวมถึงส่งเสริมการพัฒนาทักษะในการคิดเชิงวิเคราะห์ (Analytical Thinking) และการคิดเชิงสร้างสรรค์ (Creative Thinking)

นอกจากนี้ องค์กรต่าง ๆ ควรคำนึงถึงการเพิ่มความสามารถในการทำงานข้ามบทบาท การเพิ่มความพึงพอใจของพนักงาน และการเพิ่มผลผลิตของพนักงาน

ศาสตราจารย์ ดร.วิเลิศ กล่าวปิดท้ายว่า สถาบันการศึกษาควรเร่งปรับตัวรับมือการเปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะการเสริมทักษะองค์ความรู้ด้านเทคโนโลยี การคิดเชิงวิเคราะห์ และการคิดเชิงสร้างสรรค์ ตลอดจนองค์ความรู้ และประสบการณ์ เพื่อรองรับอาชีพใหม่ที่จะเกิดขึ้นในอนาคตอันใกล้นี้ ให้กับนักเรียน นิสิต นักศึกษา

ที่สำคัญคือ บทบาทของมหาวิทยาลัย และสถาบันการศึกษาต่าง ๆ ต้องไม่จำกัดแค่สถาบันที่ให้ความรู้และประสบการณ์การเรียน แต่ต้องเป็นการบ่มเพาะความฉลาด และเสริมสร้างพรสวรรค์ (Wisdom and Talent incubator) โดยเพิ่มพูนทักษะรอบด้าน เพื่อพัฒนาทั้งคุณภาพชีวิตตนเอง และสร้างคุณค่าให้กับโลกในภาพรวมด้วย